MŨKŨRĨMA

Mũndũ ũmwe mwendi kũgathima kanua na mwĩĩ, wa harĩa gĩcagi kia Mũgeeto ũtanaringa Kĩa-wanda, nĩ akĩĩgathaga mũno o nginya andũ makĩmũmenyera. Mũgĩthiĩ nake matatũ-inĩ, akiragia andũ na ũrĩmi wake. Nĩ ehuhagĩra mĩrũri na akeyamba ota maburi ona harĩa ũrĩmi wake ũtaarĩ mũnene ũguo. Mahinda maingĩ nĩ akoragwo akuuĩte tũbũyũ twa iria matatũ-inĩ. Andũ arĩa maamũĩ, nĩmeendaga kũmũtũgĩria nĩgetha amahe ũhoro. Ũngĩendire akũhe ndeto, bata warĩ o ũmũtũgĩrie hanini makĩria kũmũũria kĩũria gĩkonainie na ũrĩmi wa mahiũ make.

Nĩkĩo rĩrĩa maikaranirie na mũndũ ũgũĩtwo Karicũ wa Kĩbabu, wa itũra rĩao nĩ amũkunyire mbini ya mĩario akĩmũũria “Rĩu kwerwo atĩa Mũkũrima?”

“Aa, ũkuuga atĩa kaĩ gũtaagĩrĩte taarĩ biũ. Korwo gũtũraga ũũ kaĩ ũũĩ tũngĩrĩ na mathĩna maya twĩ namo. Ithuĩ arĩmĩ a bata rĩu tũrathiĩ tũkĩinaga ta cia hareruya tondũ iria rĩna mbeca wega. Kuuma mũndũ ũyũ aikarĩra gĩtĩ, ona ng’ombe nĩtaciamenyire atĩ nĩcĩagĩrĩirwo nĩ kũrutaga iria biu. Arĩmi a iria, taniĩ, nĩtũkoragwo na mũrigo mũnene wa gũikaria ciana cia ũhĩndĩ, na comba ũrĩa ũtigarĩte, ĩhũnĩte iria. Ona gũtuĩka atĩ rĩu itiranyua iria rĩingĩ ta cia nyeuthi.”

“Kaĩ kuoneke atĩa, kaĩ ciambĩte gũcoka kwao na kũu manyuaga rĩa mbogo?”

“Wee ndũtige nanĩ kũigua ũiguaga. Niĩ nĩ kwĩyonera na maya makwa mbogo igakamwo. No reke ngwĩre, mũhĩndĩ ona wamuona hau ndarĩaga cia mũrara. Mũtumia wa mũhĩndĩ athiaga thoko akagũra cia ranji, akaruga, ciarĩo agacoka thoko rĩngĩ akagũra cia hwai-inĩ. Kwa mũhĩndĩ gũtirĩ kabati ya kũiga mboga kana waru ona iria agũraga o rĩa mũthenya ũcio. Nĩkĩo wonaga nguĩĩte ibũyũ kaingĩ. No ũcio ti ũhoro tondũ nĩtukĩmagũthaga hanini nĩ ũndũ wa gũthiũrũrũka, na marĩhaga hau hau. Cia mũhĩndĩ itiraraga.”

“Nĩkĩ kĩgiragia mũkombithie mũhĩndĩ na nyeuthi nĩmũkombithagia?”

“Hĩ! Ĩ ũngĩroka ũkore nĩarahũrire gatarũ mũiko aroimagara. Na nĩũũĩ mahanaine ta wambui mĩrĩndu ndũngĩmakũũrana. Githĩ gaku gatiatoga. Mũhĩndĩ o nake ndangĩgũkombithia gwake ndukainĩ, ũgũkũmũkombithia nĩkĩ wee?”

“Na rĩu ũhotaga atĩa gũthiũrũrũka kũu guothe na ũgathiĩ wabici?” Karicũ akĩmũtindĩka na ciũria. “Wee tiga ciũria nyingĩ, wĩra ndũrĩagwo nĩ mbĩa. Mũthũngũ aiyagwo mathaa tondũ ũngĩmũiya mbeca nĩ egũkuoha. Thiaga na mbathi ya mbere, ngathiĩ ngĩrekagia iria o mũciĩ matanokĩra. Ĩkĩrũgama thaa ĩmwe ndĩranyua cai Kaka ndĩkĩtie raũndi. Ngahurĩrwo kĩratũ ngaingĩrania na arũme arĩa angĩ wabici. Ciakinya kenda na nuthu ngoiga ndathiĩ hendikuota, ngahaica namba kenda ngaigwo mũrĩmo ngongania ibũyũ na kĩrĩa gĩ gĩakwa, ngahaica namba ithathatũ tũgatũngana nainyuĩ matatũ-inĩ tũkainũkania. Kaĩ ũũĩ kagũrũ ke mũhu na ke ime nĩtũhanaine.”

“Ĩĩ rĩu ũrakama ciigana?”

Thoma rũciũ rũngĩ ũigue ndeto……….