KŨMATA NA WANDABŨ KĨRĨTHA

Rĩu tũratiganĩrĩire na Kũmata makĩrĩ kũrĩa cũũ ya Nyairobi o magĩceranga kuo.

Kũmata nĩmagĩcerangire kũu cũũ na magĩkora handũ andũ marĩte raini matonye kanyũmba karigicĩirio na macuka mairũ. Mũndũ warũgamĩte hau nja nĩwe wetaga andũ akamera moke meyonere wandabũ kĩrĩtha mũnyama wa njabu. Kũmata ndakoretwo onete nyamũ ta ĩyo ona ndaiguĩte ũhoro wayo.
Wamũgĩ akĩra Kũmata atĩ mwarimũ no ngiya arĩmoria ciũria cikonainie na wandabũ kĩrĩtha na nĩwega amarĩhĩre mone nĩguo marĩhota gũcokia ciũria. Tondũ Kũmata nĩ etigĩrĩte mwarimũ mũno, makĩria mboko iria ahũragwo arigwo nĩ icokia rĩa kĩũria, akĩrĩhĩra o mũndũ kĩng’ori makĩara mũhari. Mũndũ wa kwanĩrĩra no athiaga na mbere akiugaga, ‘Ũkai mwĩyonere wandabũ kĩrĩtha mũyama wa njabu.’
Nĩmakĩingĩrire na andũ maingĩraga o atatũ atatũ, kwarĩ mũndũ ũngĩ kũu thĩiniĩ wa umahĩka na kũmera moimĩre mũrango ũngĩ warĩ na thutha. Rĩrĩa Kũmata agĩcũthĩrĩirie onire gacaũ ka ng’ombe kena magũrũ matatũ gakĩrĩa mĩrĩyo. Abaranga akĩona ta kena ciongo igĩrĩ no nĩ icicio igĩrĩ cĩaigĩtwo ũndũ cionanagia mbica ya gĩthemba kĩu. Nĩ harĩ na iratathi rĩa ngathĩti rĩrĩa rĩandĩkĩtwo ũhoro wa gũciarwo gwa gacaũ kau na rĩandĩkĩtwo na gĩthũngũ na gĩhtweri. Na tondũ Kũmata ndahiũhĩte kũmenya gũthoma narua, makĩrutũrũrwo atarĩkĩtie gũthoma.
Makinya nja nĩguo onire Wamũgĩ na Mwara magĩtheka na akĩmoria gĩtũmi kĩa mĩtheko. ‘Kaĩ ũtanathoma ũrĩa handũ hau handĩkĩtwo?’ Agĩcokia, ‘Ndinakorwo ndarĩkia gũthoma hothe wega. Kaĩ hekugaga atĩa?’
‘Nĩ ũraigua ũrĩa mũndũ ũrĩa wĩ mũromo-inĩ aroiga, atĩ wandabũ kĩrĩtha mũnyama wa njabu, githĩ tiguo ndona handĩkĩtwo na gĩthũngũ hau iratathi-inĩ rĩa ngathĩti iyo.’
‘No arakĩaria gĩkũyũ.’ Kũmata agĩcokia. ‘Ĩĩni no nĩ gĩthũngũ na gĩthweri araria kĩrĩa kĩandĩkĩtwo hau ngathĩti-inĩ.’
‘Tũtirĩ hamwe, nĩi ndiranyita.’ Kũmata akĩmũtindĩkĩrĩria na mĩario. Mũndũ ũcio aroiga ‘Wonderful creature, mnyama wa ajabu.’
‘Ngai baba, rĩu nĩndanyita, wandabũ kĩrĩtha mũnyama wa njabu. Kaĩ cũũ ĩ maũndũ maingĩĩ.’