KAMAANJA KUHOYA KIRIRA 1

Mũrata Wakwa Mũthomi Mũũgĩ,

Tũratiganĩrĩire Kamaanja akĩhoya kĩrĩra kwĩ mũrata-we Mwangi wa Bethi. Andũ moimĩranĩtie ngoro nĩmatiranagĩrĩra. Ndũngĩona mũrata waku akĩũra ũmũrekererie. Mũrata wa mũndũ amwendaga hingo ciothe na nĩkũrĩ mũrata ũkahanĩrĩirie na mũndũ gũkĩra mũrũ wa nyina na mũndũ. Mwangi nĩatuĩte Kamaanja nĩ mũrata-we na nĩkĩo ndangĩamũnũhire na mataaro.

‘Maũndũ mamwe nĩ hinya kwĩra mũndũ ũrĩa agĩrĩirwo nĩ gwĩka. Wambe ũmenye atĩ tũtiraria ũhoro wa wĩra wa ũmũthĩ na rũciũ, nĩ ũhoro wa gũtũũra. Handũ hegũkinya atĩ mũndũ nĩathiĩ koci na ahũthira mbia hekwenda kũbaarwo na kinyi. Wĩra ũcio ndũrĩ andũ aingĩ, na wĩra ũtarĩ andũ aingĩ nĩũrĩ mbeca nyingĩ. Itua nĩ rĩaku no niĩ ũrĩa ũgũtua nĩngũkũgitĩra.’ Mwangi akĩmũcokeria na kinyi. Nĩmamenyerete kũhoyanaga kĩrĩra na eerĩ gũtirĩ ũngĩaumbĩkĩire ũrĩa ũngĩ kĩihũ, nĩmoimĩranitie ngoro ta marima ma huko.
‘Nĩngahũra thimũ mandĩ kana njoke kuo.’
‘Nĩ ũkwamba kwĩra Mũgeci kana atĩa?’
‘Reke nyambe njohithanie raini wega ndĩrĩmũhe ũhoro wĩ mũhĩu.’
‘No ũkĩhĩke, tondũ andũ mamenya mamwĩre ahota kũnyita atĩ wĩ mocarĩ na gũtuĩke nĩ mathiko tũraharĩria.’
‘Nĩtũkwaria wikendi nĩngũmwĩra.’
‘Ta reke ndĩharĩrie nyumagare nĩwamenya rĩu nduma ĩroka tene.’ Mwangi akiuga agĩũkĩraga.
‘Tũgakĩonana o mandĩ.’
‘Wakiuma gũgĩthambia acio ngwĩraga.’ Mwangi akĩĩra Kamaanja agĩthekathekaga.
Mwangi nĩakĩhumbire nguo cia heho na agĩkua rĩgu wa thiku igĩrĩ, tondũ kũu athiaga wĩra kwarĩ kũraihu na matuka na ningĩ ndangĩonire mũndũ wa gũtigĩra wĩra atĩ nĩguo akarĩe. Agĩgĩkua mabuku marĩa athomaga tondũ o nake no athiaga koci ĩkonainie na wĩra ũrĩa arũtaga wa gũthambia tũcũcũ na tũguka. Agĩtiga era Kamaanja ‘Ũririkane gwĩkĩra thitima canji nĩ rĩaku kana ũhorerwo ta mũthĩ. Mbau ikũmi nĩ igũtũkinyia mũico.’
‘Koruo nĩ mbocoinĩ githĩ to makara tũngĩakia tuote. Gũkũ thitima nĩyo ngũ.’
‘Ucio nĩguo ũthii wa na mbere.’ Mwangi agĩcokia akĩoyaga cabi ciake.
‘Ithuĩ twakagia kĩboo tũgathiĩ mũndũ akĩhiũragia na njĩra, o agĩotaga na rĩngĩ kũhĩhĩria mbembe na ngwacĩ oho. Na kaingĩ ti mbembe cia kwanyu mũgũnda.’ Kamaanja akĩririkana ũrĩa mathiaga rũru hingo ya gathano.
‘Gũkũ tageria gũthiĩ na kĩboo wone ũrĩa thima moto ĩgũũka ĩtengerete na king’ora kĩgambĩte ta warĩng’ũ, nawe ũroretio ya karungu bĩĩ atĩ ũrenda gũcina itũũra.’
‘Thengia mendagia makara cubamaketi-rĩ, kĩo kĩboo mangĩruta kũ?’
‘Hĩ! Andũ a kũũrĩa mboco-inĩ mangĩmenya atĩ nĩcibatarainie-rĩ, njua kari yaihũra gũkũ.’
‘We nogĩthiĩ, Ngai njega.’
‘Nitũgũkĩonana.’ Mwangi akiumagara nake Kamaanja agĩcoka na nyũmba thĩiniĩ agithiĩ harĩa akomaga. Akĩoya kamuto ka mũtweinĩ agĩkaiga thĩ, agĩturia ndu ho akĩrika kwaria na Ngai o ta ũrĩa amenyerete gwĩkaga.

Thoma ruciu rungi..........