KAMAANJA WIRA-INI 1

Mũrata wakwa Mũthomi Mugĩ,
Turatigĩrĩire Kamaanja akionana na gĩtonga gĩa kũrĩa arokaga wĩra. Nimakĩaririe maũndũ marĩa matũmĩte atũmanĩrwo, na akĩhũndũka agithiĩ kũhe Mwangi ũhoro wa ũrĩa ona. Thiĩ na mbere na gũthoma na ũnjokerie ũhoro menye kana tũrĩ o hamwe.

Kamaanja nĩagĩcokirie makinya na thutha o nginya kũrĩa maikaraga na Mwangi wa Bethi. Atiigire era mũnene wa wĩra ũcio atĩ amũhe matukũ merĩ ambe ecirie wega ũhoro ũkoniĩ ndeto ĩyo ya wĩra ũcio aheagwo. Mũnene agĩkĩmũhe namba cia thimũ akĩmwĩra eciria no amũgambĩrie nĩgetha mabange wega ũrĩa ekwambĩrĩria wĩra. Nĩ akĩmũheyangire maũndũ maingĩ makoniĩ wĩra nĩgetha agĩtua cira akorũo ena wariĩ wa maũndũ. Akorire Mwangi etambũrũkĩtie gĩtĩ-inĩ agĩthoma kagathĩti ka mawĩra na agathikagĩrĩa nyĩmbo ciahũragũo cii ndii-inĩ.
‘Nĩkĩĩ mũndũ woma ta Karĩithi akiuma Rware? Ndiĩrĩga gũkuona wĩitĩte na athi waya kaĩ ũkũrokete ha?’
Kamaanja akĩmũrora na akĩrika kuohora tai na kũruta nguo icio ekĩrĩte cia ũrugarĩ. Akĩrora gĩkombe kĩarĩ hau kamethainĩ akĩũria Mwangi, ‘Nĩ ũgũtigĩtie gacai? Iria ndona itingĩheyanwo nĩ mũndũ wĩna heho nda.’
‘Wĩteithie ma Kĩrichũ me hau kĩbũyũ-inĩ. Kaĩ watũngana na nyoni ĩna mũkamo?’
Kamaanja akĩruta gĩkombe gĩa kaurũ kabati-inĩ yarĩ hakuhĩ na mũrango. Agĩkĩra cai kuma kĩbũyũ-inĩ, akĩũigĩrĩra kamethainĩ agĩikara thĩ mang’ethanĩrĩte na Mwangi. Mwangi agĩcũrũria magũrũ kuma gĩtĩ-inĩ, akĩigĩrĩra igokora maru-inĩ o anyitĩte kagathĩti karĩa athomaga akĩĩra Kamaanja, ‘Ndegete matũ ta mbawa.’
‘Niĩ ndona kanyoni wa ng’ethe, na ti Ng’ethe wa Munga. Maũndũ ma gũkũ rũraya nĩngũikara ingĩkamamenya.’
‘Ndũrĩ wiki, ona ene kuo matimoĩ gũtuĩke oki nĩo mekũmamenya wega. Rehe ũhoro tiga kũnjigĩra ta mbeca irĩ bengi.’
‘Narĩ korũo nĩ mbeca ciĩ bengi gũkĩra ũrĩa ndona.’
‘Wee mũndũ ũyũ ngwĩraga korũo ndeto nĩ irio no ũtũme mũndũ akue nĩ thuti.’
‘Niĩ ngũtaimĩte kĩbathi kĩrĩa kĩhĩtukaga haha thaa igĩrĩ. Na gĩtinacererwo. Ndathiĩ ndaigĩrwo bara ya komoni ndaingĩra namba twendi ndaigĩrwo kĩhingoinĩ kĩa wĩra-inĩ. No nĩnyambire kũhĩngĩcĩka hanini tondũ nĩũĩ niĩ ndirĩ ndathiĩ kũndũ kũu mũthenya. Ndagĩthiĩ ona harĩa menyerete na mũrango wa thutha, ndakora mũthigari, anjĩra mũthenya andũ mageraga mũrango wa na mbere.’ Mwangi akĩmenya ndeto iyo yahota kũraiha. Ningĩ nĩoĩ atĩ Kamaanja ti wa kũhĩkwo na ndeto aheanaga o kahora na kinyi. Agĩũkĩra akĩoya gĩkombe gĩake akĩrika gũkunũra kĩbũyũ eĩkĩrĩre cai. ‘Niĩ rĩrĩa ndũngirwo nĩ kĩbau ndona ta atarĩ kũu ngũthiaga. Ndacoka na thutha ndoka rĩngĩ o kahora ndona gũtirĩ mũrango ũngĩ. Ndagĩciria nogũkorũo kwĩ mawabici maingĩ. Ndaingĩra. Ndegweta rĩtwa na atĩ nĩ mũnene wa kũu ũndũmanĩire tuonane. Ndonanio nake na arika kũnjĩra ũrĩa akenetio nĩ wĩra wakwa. Akĩĩnjĩra nĩ ekwenda kũhe wĩra ũngĩ. Ĩĩ tamba ũnjĩre atĩrĩ, nĩ ũrĩ wathiĩ mocarĩ?’
‘Ĩĩni ũkĩũĩ kũrĩa mboco-inĩ mathiko no ngiya ngari ciare mũcabara kuma mocarĩ nginya mũciĩ. Na tũragĩtũũraga tũgĩraga andũ mocarĩ ya kanjũ kana ya Kĩnyata.’
‘Ndirauga gũthiĩ mocarĩ hau nja na kuoya ithandũkũ na guikia ngari-inĩ ũtoĩ nĩkĩ kĩho thĩiniĩ. Ndĩrauga gũthiĩ mocarĩ thĩiniĩ na kũhumba mwĩrĩ nguo na kũwĩkĩra ithandũkũ ũcoke ũnengere ene.’
‘Aca ũcio wĩra ndirĩ nda wĩciria ona ndiũĩ mũndũ ũũrutaga. No makĩrĩ kuo. Indĩ ũcio ũragĩũkĩra ha harĩ we na gĩtonga gĩaku?’
‘Gitonga kĩu kĩanjĩra nĩ gĩkũhe wĩra.’
‘Wa kũhataga wabici kana wa kũbanga mabuku?’
‘Aca, o wa gũthambagia, no nĩgũgĩthambagia acio makoragwo kuo.’
‘Tũtirĩ hamwe, kaĩ kũu arĩ gwa tũcũcũ?’
‘Aca, kũu nĩ mocarĩ.’
Mwangi akoretwo ahingũra kĩbũyũ na akanyita ngunĩko na guoko kwa ũmotho. Akĩrora Kamaanja athamĩtie kanua na akagega. Agĩkonorera Kamaanja maitho ta mbirigũi. Akĩoya cai agĩĩkĩra ngunĩko-inĩ, akĩoya gĩkombe agĩkunĩka kĩbũyũ nakĩo, o arorete Kamaanja. Aathiĩ gũkunda akĩona ũrĩa ahĩngĩcanĩtie ndeto agĩĩkĩra cai gĩkombe-inĩ na agĩkunĩka kĩbũyũ wega na ngunĩko yakĩo o arorete Kamaanja.
‘Ngai baba! Atĩrĩrĩ wa Ndamarĩ, ũrenda kũnjĩra atĩ wee ũtũire ũrutaga wĩra mocarĩ na ũgoka tũkarĩanĩra ngima haha na ndũrĩ wanjĩra?’............

.....Ruciu rungi nitukaraniria.