WIRA WA KAMAANJA

Mũrata wakwa Mũthomi mũgĩ,

Nĩndakũnyita ũgeni kĩhaaroinĩ gĩkĩ na ndahoya ũngirĩre tondũ matukũ nĩmathiangĩte nginya rĩrĩa twĩrĩgĩte gũcemania. Nĩngoretwo hatĩkainĩ ya mahinda ona thieya ndwagĩte gũkorwo ho, ngagĩcererwo nĩ gũtwarithia mũtambo ũyũ na mbere. Nindakwĩra atĩ nĩngũtwarithia wĩra ũyũ hatarĩ thieya. Ona macini ino yarehe wagagu, ta ugua iragragia, ngũthiĩ kũgĩra ĩngĩ ndĩmĩre atĩ tiyo ĩngũrĩte nĩniĩ ndĩmĩgũrĩte na no ngiya ĩnjathĩkĩre.

Hakĩrĩ ũguo, matukũ macio mahĩtũkĩte nĩtũkoretwo na maũndũ maingĩ na tawe mũthomi mũgĩ nĩũũĩ marĩa magũkoniĩ na ũrĩa ũhotete kũhũrana namo. Uguo noguo nake Mwangi wa Bethi mena Kamanja makoretwo mena maũndũ maingĩ Kamanja agĩkinya kwa Wangũ.

Kunda maĩ na ũhũmũke, ũcoke ũikĩrie, thamara, korora na ũtue ngũhe ũhoro wa mwene nĩ ũmwe gĩkĩ kĩngĩ nĩ kĩrĩndĩ. Gũthiĩ nĩ kuona na kũona ũrirũ ti gũkũra, kĩhĩĩ kĩonire ũrirũ mbere ya ithe. Kamaanja nĩohithanĩirio waya nĩ Mwangĩ na agĩtwarwo kwa mbũrũka cia wĩra, akĩonerwo kawĩra go ũtukũ ga gũthambia nyumba yarĩ na mbarabu. Nĩ agĩkumuthire nyũmba ĩyo wega na ĩkahenagia mũno. Mwene nyũmba nĩendire kũmenya nũũ ũcio wathambagia thingo, mirango na ndirica wega ũguo. Agĩtũmana akiuga mũndũ ũcio oke monane nake mathaa ma mũthenya. Kamaanja gũkinyirio riboti ĩyo, no tai ahoire, akĩnyua ngingo ta mũndũ ũrenda kwĩita. Na tondũ kwarĩ o hingo ya heho, akĩnyua kabuti na mahũthũ agĩgĩthiĩ akĩhuhaga mĩrũri tondũ nĩ ehokaga nĩ ekuona mawega.

Kamaanja ndathiĩte kũndũ kũu athambagia kwĩ mũthenya. Atwaragwo na ngari ya wĩra-inĩ, akaigwo kĩhingo-ini kĩa nathutha, akahingũrĩrwo nĩ mũthigari na akambĩrĩria wĩra wake. No nĩeyuragia kĩrĩa gĩatũmaga nyumba ĩyo ĩkorwo na heho ũguo na kũrĩa kũngĩ nĩgwekĩrĩtwo ũrugarĩ. We ageciragia atĩ nonga hihi macini ya ũrugarĩ yarĩ thũku.

Kamanja nĩ akĩingĩrire wabici na akĩonanana mũnene. Munene akĩmwĩra atĩ nĩakenete mũno nĩ wĩra mwega ũrĩa arutĩte. Akĩongerera atĩ nĩgwakoretwo na andũ aingĩ marutĩte wĩra kũu na matigana gũikara mũno na angĩ matiarutaga wĩra wega ta Kamanja.
‘Nĩkĩo nĩ ndĩreciria atĩ no ngũhe wĩra ũngĩ tondũ wa ũtheru waku. Andũ aya maikaraga gũkũ nĩmendaga kũigwo marĩ atheru. No ũhote wĩra ũcio?’ Munene ũcio akĩuria Kamaanja. Kamaanja akĩmũrora na agĩikia maitho kũu wabici na ndone mũndũ ũngĩ, akĩmũũria, ‘Andũ arĩkũ?’
‘Aya makomaga gũkũ.’ Munene agicokia.
‘Tũtirĩ hamwe, gũkũ ndionaga ta arĩ mũkawa. Ningĩ heho ĩrĩa ĩkoragwo kuo ndikuona ta kũrĩ mũndũ ũngĩmĩtiiria.’
Mũnene ũcio agĩthekatheka akĩmũũria, ‘Kaĩ ugaga gũkũ nĩkũ?’
‘Reke njuge ndirĩ ndeciria niĩ no wĩra wa gũthambia na kũhata ndutaga mathaa mathira ngainũka.’
‘Gũkũ nĩ mocarĩ. Na ĩno nĩyo mocarĩ ĩrĩa nene rũgongo rũrũ. Kũu ũhataga gũtiagaga ta cimba kuma ikũmi kinya mĩrongo ĩĩrĩ. Rĩrĩa wĩra wĩ mwega nĩtũkoragwo na cimba mĩrongo ĩtatũ. No rĩu wĩra nĩ ũnyihĩte andũ matiragwa mũno ndiũĩ nĩkĩ.’

Kamanja aathamĩtie kanua ta ũyũ wambĩtwo na mboorio. A'tumia gakahingũka ta kagucagio na mĩgucũũki. ‘Atĩ gũkũ nĩ mocarĩ?’

Thii na mbere.........ruciu